Süspansiyon, bisikletten otomobile, kamyondan trene, uçaktan tanka motosiklete kadar farklı araç tipinde kullanılan bir sistemdir. Aracın tekerlekleri ile gövdesi arasındaki bağlantıyı sağlayarak yol durumuna göre hareket edebilme kabiliyetine sahip yapıya “Süspansiyon Sistemi” denir. Bu sistemde temel olarak iç içe geçmiş vaziyette hareket eden amortisör ve yay vardır. Ayrıca bu parçaların çalışması ve bağlantısı için burçlar ve kollar vardır. Bu parçalar hem tekerleklerin yolda aldığı darbeleri sönümler hem de hızla ilerlemekten ötürü yol ile fiziksel temasın devamını sağlarlar. Bir nevi araç gövdesi ile tekerlekler arası köprü görevindedir.
Araç kullandığımız hiçbir yol dümdüz ve pürüzsüz değildir. Süspansiyon sisteminin birincil amacı pürüzsüz olmayan yolda aracın tüm lastiklerinin her koşulda yerle temasını sağlamaktır. Kontrolümüz altındaki fren, gaz, direksiyon gibi unsurlar ancak yer ile temas eden lastiklere verilen emri gerçekleştirir. Yol ile teması kesilen hızlı, enerji yüklü bir cisim kontrol edilemez ve istenmeyen sonuçlar doğurur.
Süspansiyon sisteminin ikinci amacı ise konfordur. Bu sistemin mantığını anlamak için kendinizi bir traktör römorkunda yolculuk yapıyormuş gibi düşünebilirsiniz. Süspansiyon sistemi olmasaydı römorkta yolculuk yapıyor gibi yoldaki tüm engebeyi, titreşimi, sarsıntıyı vücudumuzda hissederek gayet konforsuz bir şekilde ilerlemek durumunda kalırdık. İşte bu sistem bu konforsuzluğu ortadan kaldırmaya yarar. Süspansiyon sayesinde yolda olup bitenin ortalama yüzde 15’ini içeride hissederiz. Bu oran süspansiyonun sert veya yumuşak karakterde oluşuna göre değişir.
Aracın virajda dönüş kabiliyetini arttıran süspansiyon sistemi bunu yaparken bir gövde salınımını da beraberinde getirir. Çünkü sert süspansiyonlu araç daha az gövde salınımı oluşturur. Yumuşak yapıdaki araç daha fazla gövde salınımı yaratarak yan yatma eğilimli şekilde virajı döner. Viraj kabiliyetini arttırmak için sertliği de arttırmak bilinen bir yöntemdir.
ARKA SÜSPANSİYON (BAĞIMSIZ/TORSİYON)
Araçta her tekerlekte ayrı ayrı süspansiyon sistemi vardır. Ön tekerlekler birbirinden bağımsız bir süspansiyon yapısına sahipken arka tekerlekler bazı araçlarda “torsiyon çubuğu”ile bağlıdır. Fakat bazı araçlarda arka tekerlekler de birbirinden bağımsız olabilmektedir. Hani şu izlediğiniz videolarda “Tüh arkaya torsiyon koymuşlar” ifadesini hatırladınız değil mi. :) Bu aslında hızlı ve konforlu viraj kabiliyeti isteyenlerin kullanacağı cümledir. Çünkü torsiyon çubuğu arka tekerlekleri birbirine bağladığı için birinin etkilendiği durumdan diğer tekerlek de etkilenir. Bu da biraz viraj kabiliyetine ve arkada oturan kişinin konforuna olumsuz etki eder. Genelde düşük beygirli araçlarda torsiyon çubuğu tercih vardır. Torsiyon çubuğu sadece üretim maliyeti ve bagaj alanı yaratma açısından avantajlıdır. Arka süspansiyonun bağımsız olması hem arkada oturan yolcuların konforunu arttırır hem de aracın viraj kabiliyetini yükseltir.
SERT VE YUMUŞAK SÜSPANSİYON
Yumuşak yapıda ayarlanmış süspansiyon sistemlerine daha çok off-road tarzı araçlarda, otobüs, minibüs gibi yolcu taşıma odaklı araçlarda, hız kaygısı olmayan araçlarda, sürücünün ani tepkiden çok konforlu sürüş beklediği araçlarda rastlarız. Çünkü buradaki esas amaç yolda olup biteni mümkün olduğu kadar fazla sönümleyerek içeriye hissettirmeme kaygısıdır. Fakat virajlarda gövde salınımını arttırdığı için çok yüksek hızlarda viraja hızlı girmemek gerekir. Aksi halde çok yüksek hızda viraj alamamaya yan yatmalara meydana gelir.
Sert yapıdaki süspansiyon, sarsıntı ve engebe açısından konforsuz yapıdadır. Zaten kullanılma motivasyonu da konfordan ziyade yol tutuşu ve viraj kabiliyetidir. Bundan dolayı yüksek süratlerde ve virajdan viraja atlama konusunda gayet olumlu sonuçlar alabilirsiniz. Orta karar bir süspansiyon ise yukarıda sayılan özelliklerin hepsinden biraz ortaya karışık bir tat bırakır.
Yorumlar (1)